Een symbool van vrouwelijkheid en sensualiteit 

De architectonische hakken, ook wel sculptural heels genoemd, werden in de jaren ‘30 groot toen Italiaanse schoenmaker Salvatore Ferragamo begon te experimenteren met innovatieve constructies. Zijn uitvinding van de kurken wedges, ontstaan uit materiaaltekorten, wordt gezien als een keerpunt in de schoenenmode. Ferragamo’s gebruik van ongebruikelijke materialen waaronder hout en staal gaven de hakken een futuristische look en zette de toon voor ontwerpers in latere jaren. In de jaren ‘50 en ‘60 borduurde ontwerper Roger Vivier, als een van velen, hierop voort. Voor modehuis Dior creëerde hij hakken die even sculpturaal als elegant waren, waaronder de beroemde Virgule.

Vanaf dat moment werden hakken gezien als meer dan een verhoging van de voeten: een architectonisch experiment en een canvas waar mode, techniek en creativiteit samenkomen.

Sculptural heels

In de daaropvolgende jaren ging het bij het ontwerpen van hakken vooral over functionaliteit, maar vanaf de late 20e eeuw en vooral in de jaren 2000 maakten sculptural heels een comeback. Schoenen leken meer op mini-architecturen dan op alledaags schoeisel.

Alexander McQueens Armadillo Shoe (2010) is daar een iconisch voorbeeld van; een extreme vorm die meer kunstobject dan alledaagse hak leek. Noritaka Tatehana staat bekend om zijn ‘heel-less’ series waarin hij traditionele Japanse vormen combineert met visuele drama. Het idee van ‘draagbare kunst’ werd hiermee een feit. Toch blijft het altijd de vraag: hoe combineer je esthetiek met draagbaarheid? Voor sommige ontwerpers zit de kracht juist in die spanning: hakken die balanceren tussen sculptuur en schoen. Het draait niet alleen om lopen, maar om een ervaring neerzetten – een silhouet dat je look transformeert. En steeds vaker vinden modehuizen slimme oplossingen om die spannende balans te vertalen naar draagbare luxe.

Vooral in de jaren 2000 maakten sculptural heels een comeback

"Meer kunst
​​​​​​​dan mode" 

Loewe is de eindbaas van sculptural heels. Met dank aan creatief directeur Jonathan Anderson was de Spring/Summer 2022-show gevuld met opvallende hakken. Ze waren gevormd als de kop van een roos, een stuk zeep, een nagellakflesje, een gesmolten kaars én een kapot ei. In 2023 volgden de beroemde Balloon Heels: vormen die leken op het plastic party item waren geïntegreerd in de hak zelf, waardoor ze eruitzagen als surrealistische sculpturen aan de voet. Deze ontwerpen bewezen dat Loewe fantasie tot leven brengt. Ook andere modehuizen beamen dat sculptural heels geen voorbijgaande trend zijn. Schiaparelli geeft er een eigen twist aan: niet de hakken, maar de neuzen van de schoenen zijn voorzien van een sculpturaal element, namelijk trompe-l’œil gouden tenen. JW Anderson brengt met de Bubble Heel pumps een gouden hak uit die de eerste twee letters van de merknaam vormt. En Jacquemus’ Les Sculptures-lijn omarmt sculptural heels met Cubisto-slingbacks: geometrische vormen, asymmetrische accenten en stiletto’s die meer op kunst dan mode lijken.

Aan de man vrouw

Een bestaande schoenencollectie uitbreiden met sculptural heels hoeft geen fortuin te kosten, er zijn genoeg betaalbare merken die draagbare kunst maken. Het Nederlandse Yume Yume spant de kroon met de Love Heel-lijn: mules met 3D hart-hakken. Schutz heeft een collectie genaamd Sculptural Heel Selections, waarin je hakken vindt met gewaagde vormen en architecturale statements. En dan is er Kat Maconie, die met haar opvallende hardware, geborduurde details en ‘architectural heels’ bewijst dat comfort en flair hand in hand gaan.
Voor retailers betekent dit: de niche voor statement schoenen groeit, en sculptural heels zijn hét middel om in te spelen op die behoefte. Ze trekken de aandacht op de winkelvloer, wakkeren gesprekken onder modeliefhebbers aan en geven collecties een onderscheidende signatuur. Juist omdat ze uitgesproken zijn, zijn ze de moeite waard.