VAKIDIOOT

Utrechter Said Belhadj (49) is de oprichter van schoenenlabel Raphia. Met handgemaakte schoenen van natuurlijke producten uit onder andere Marokko, hoopt hij de pure ambacht in leven te houden. Van wie heeft hij het meest geleerd? Wat is zijn favoriete Marokkaanse specialiteit, en wat is zijn verborgen talent? Je leest het in dit persoonlijke interview.

TEKST: Lisa lubberts​​​​​​​ BEELD: raphia

Wie is Said in drie woorden?

“Een idealist, fantasierijk en een sloddervos.”

Raphia, vertel: waarom ben je met dit merk gestart?

“Ik ben sinds 2007 ondernemer en ooit met een duurzaam shirt label begonnen. Daarna ben ik me verder gaan ontwikkelen in druktechnieken en heb ik dit ook in opdracht gedaan. In 2010 ben ik een winkel gestart in Utrecht, Puha, waar ik nog steeds mede-eigenaar van ben. We hosten zo’n 60 jonge ontwerpers in mode, illustratiewerk, sieraden, enzovoorts.”


“Naast winkel draaien in de retail heb ik altijd de behoefte gehad om zelf te ontwikkelen. Mijn ouders komen uit Marokko en ik wilde graag iets doen met de ambacht daar. Een soort co-creatie. Het materiaal waar ik mijn schoenen van maak, de natuurvezel raffia, kwam ik daar tegen op de markt. Ik ben in Essaouira gaan praten met mensen die iets met raffia deden, want ik beheerste de techniek niet om het te kunnen gebruiken.”


“Inmiddels werk ik met mensen in Marokko, maar de binnenzolen worden in Italië gemaakt, de veters komen uit Duitsland en de - veganistische - zolen weer uit Frankrijk. De verlijming doe ik zelf. Het is uitdagend op deze manier, en soms ook frustrerend. Waarom heb ik voor zo'n complex product gekozen?! Maar het is vooral ook heel leuk.”


Is er een markt voor in regenachtig Nederland?

“Ja, maar het is wel een lente/zomer schoen door het lichte en ademende materiaal. Een regenspatje kunnen ze wel hebben door de vochtregulerende eigenschappen van het materiaal. Mijn seizoen loopt doorgaans van eind februari tot september/oktober. In de wintermaanden zakt het wat in.”

“Naast het laten draaien van een winkel heb ik altijd de behoefte gehad om zelf te ontwikkelen”

“Ik heb veel liefde voor ambacht, en dat vind ik in Marokko”

Marokko of Nederland?

“Als ik hier ben Marokko, als ik daar ben Nederland”, lacht Said. “Ik ben hier opgegroeid en qua mentaliteit gevormd, dus in Nederland voel ik me thuis. Aan de andere kant heb ik veel liefde voor ambacht, en dat vind ik in Marokko. Ook heb ik vooral in de wintermaanden wel een hang naar het zuiden vanwege het weer...”


Van wie heb je het meest geleerd?
“Van een schoenherstelbedrijf aan de Voorstraat in Utrecht, gerund door twee broers. Zij zitten al meer dan dertig jaar in het vak en zijn ambachtelijk geschoold. Ik heb ze gevraagd of ik er een tijdje stage mocht lopen, en daar heb ik veel geleerd over het proces. Ze dachten ook heel erg met me mee in mijn wensen. Ik kom zelf niet uit de schoenenbranche namelijk, maar heb er wel altijd een grote interesse in gehad.”


Is wholesale een ambitie voor de toekomst?

“Ja, dat vind ik wel interessant en ik krijg er ook wel vraag naar, maar dat is echt toekomstmuziek. Ik hecht veel waarde aan het overbrengen van mijn verhaal en aan een sfeer neerzetten. Als ik wholesale ga doen, moet het qua waarden echt matchen met de winkel die mijn schoenen gaat verkopen.”


Wat zou je doen met een miljoen?

“Ik zou Raphia als project naar een hoger niveau willen tillen”, zegt Said na lang nadenken. “Ik groei nu heel organisch, maar met een miljoen zou ik meer kunnen betekenen voor degenen met wie ik werk in Marokko. Meer investeren, zodat ik hen meer werk kan geven. De ambacht, die langzaam aan het verdwijnen is, wil ik wel graag behouden.”

De ambachtslieden in Marokko, gespecialiseerd in het kleuringsproces. 

Wat is je verborgen talent?

“Ik draaide vroeger graag plaatjes, maar of dat een verborgen talent is weet ik niet… Afrikaanse muziek en etnische funk bijvoorbeeld, uit de jaren ‘60 en ‘70. Oh en koken! Daar kan ik echt mijn ei in kwijt. Soms fantaseer ik over mijn oude dag, om daar iets mee te gaan doen.”


Comfort of stylish?

“Het ene hoeft het ander niet uit te sluiten. De balans vind ik heel belangrijk, maar om een voorbeeld te noemen: de afwikkeling van schoeisel. Je ziet dat er nu heel veel dikke - stijve- zolen worden geproduceerd. Voor mij moet schoeisel wel altijd comfortabel lopen. Als dat betekent dat de schoen iets minder stylish wordt, dan is dat zo.”


Favoriete Marokkaanse specialiteit?

“De tajine natuurlijk. Maar ook mijn moeders couscous. Dat maakte ze vroeger altijd op vrijdagen. Heel smaakvol, echt mijn comfortfood.”


Wat zit er standaard in je tas?
Na een korte blik in zijn tas: “Teveel! Wat ik bijna altijd bij me heb is pure chocola, daar ben ik dol op. Dat zit meestal niet in m‘n tas, maar mensen zijn vaak verbaasd als ik het uit m’n binnenzak tevoorschijn haal.”


Hoe zou je je doelgroep omschrijven?

“Het zijn mensen die getriggerd worden door natuurlijke materialen en bijzondere schoenen. Die gevoelig zijn voor ‘net even anders’. Mijn oudste klant is over de tachtig. Wat mij heeft verbaasd is de hoeveelheid mannen die bij me langskomen, met grote voeten haha. Daarom heb ik speciaal grote maten ontwikkeld.”

“Ik heb speciaal  grote maten ontwikkeld”

Raphia vrouwenschoen 

Raphia mannenschoen 

De schoenen worden met de hand geweven.

Minst leuk aan het runnen van een schoenenwinkel?

“De administratieve zaken, maar ook dat hoort erbij. Ik ben niet heel gestructureerd, dus daar zit voor mij de uitdaging. Het ontwikkelen en vernieuwen van schoenen vind ik het leukst.”


Welke traditionele techniek wordt voor de schoenen van Raphia gebruikt?

“Het is niet per se een Marokkaanse techniek, maar hij wordt al duizenden jaren toegepast. Het wordt ‘basketry’ genoemd, waarbij raffia in bundels van vijf strengen wordt geweven. Je kunt de schoen dan ook zien als ‘een mandje om je voeten’. In de patronen is heel veel mogelijk, maar ik houd van minimalisme en eenvoud.”


Wat is het advies dat je je jongere zelf zou geven?

“Ik denk dat alles een proces is, maar als ik iets zou moeten noemen: mijn interesses zijn breed en ik kan me ergens in verliezen door m‘n enthousiasme. Ik zou me iets meer mogen focussen. De uitspraak ‘schoenmaker, blijf bij je leest’ is wel echt van toepassing.”